Blog

Van koffieplant tot koffie: het productieproces uitgelegd in 6 stappen

21-10-2022

Bij het productieproces van koffie denken we meestal niet gelijk aan rode koffiebessen die handmatig op een plantage geplukt worden. Desalniettemin kent het productieproces van koffie een intensief verloop dat veel kennis en aandacht vergt. In deze blog leggen we dan ook in 6 stappen uit hoe jouw kop koffie van koffieplant naar gebrande koffieboon getransformeerd wordt.

Groeien, rijpen en plukken op de koffieplantage

Het productieproces van koffie begint op de koffieplantage waar koffiebonen groeien aan koffiestruiken. Dit proces start in Midden- en Zuid-Amerika en eindigt uiteindelijk in onze koffiebranderij. 

1.    Telen van de koffieplanten

Koffiebonen groeien op koffieplantages aan de koffiestruik. Aangezien koffiebonen in een bes rijpen, worden ze op dat moment ook wel koffiebessen genoemd. Echter, om koffiebonen te kunnen oogsten, is geduld een vereiste. Aan koffiestruiken groeien pas namelijk vanaf het 3e of 4e jaar koffiebessen die geschikt zijn voor de productie van koffie.

De koffiestruik gedijt het beste op plantages waar voldoende grote bomen aanwezig zijn die op meerdere momenten van de dag voor schaduw zorgen. Daarnaast heeft ook de hoogte van de plantage invloed op de koffiestruik. Zo groeien de geliefde Arabicabonen enkel boven de 1.300 meter, omdat het klimaat vanaf deze hoogte een voordelige invloed heeft op de groei van de plant. Daarnaast zorgt de hoogte ervoor dat er zich minder ongedierte de in bodem nestelt, wat ervoor zorgt dat de Arabicaplant minder cafeïne bevat.

Doordat de koffiebonen in een bes rijpen, kan deze koffiebes als een vrucht beschouwd worden. Net als bij andere fruitsoorten trekt het suiker van het vruchtvlees in de koffieboon wat de smaak beïnvloedt. Aangezien de bodem op iedere plantage anders is, heeft ieder gebied zo ook zijn eigen, kenmerkende smaak.    

2.    Oogsten van de rijpe koffiebessen

Eenmaal per jaar vindt de oogst van koffiebessen plaats. Afhankelijk van de plantage worden deze met de hand geplukt, zodat de rijpe, rode koffiebessen geplukt worden en de onrijpe, groene bessen blijven hangen. 

Niet overal worden de koffiebessen met de hand geplukt. In landen waar er veel plateaus zijn op de plantages, is het ook mogelijk om de koffiebessen machinaal te plukken. Het nadeel aan deze methode is echter dat er dan niet bekeken kan worden of er enkel rijpe koffiebessen geplukt worden. 

3.    Verwerken en drogen van de bonen

Nadat de bonen geplukt zijn, volgt de verwerking van de koffiebessen. De volgende 2 methoden worden hiervoor toegepast:

  • Unwashed: bij de unwashed methode worden de koffiebonen kort gewassen en vervolgens gedroogd in de natuur. Een risicovolle methode, omdat er minder kwaliteitscontroles zijn en een regenbui het droogproces al aanzienlijk kan verstoren. 
  • Washed: bij de washed methode worden de geplukte koffiebonen in een bad met water gelegd. De rijpe koffiebessen zakken naar de bodem en daarmee is de eerste kwaliteitscheck een feit. De rijpe bonen worden eruit gesorteerd en gaan in een pulper. In deze pulper wordt het vruchtvlees van de koffiebes verwijderd. Daarna worden de koffiebonen gefermenteerd, zodat ook het laatste vliesje om de koffiebonen heen verwijderd wordt. Nadat de ruwe koffiebonen nog een keer gewassen worden, worden ze gedroogd.

Doordat de koffiebonen bij de washed-methode door meerdere kwaliteitscontroles gaan, is er meer zicht op de kwaliteit van de bonen. Daarnaast zorgt deze methode ervoor dat de koffie een zuivere en frisse smaak houdt. 

4.   Exporteren van de gedroogde koffiebonen

Afhankelijk van de grootte van de plantage worden de koffiebonen op de plantage zelf verwerkt of in een distributiecentrum van de importeur. In deze centra volgen de laatste checks en wordt de koffie in jute zakken of big bags verpakt en naar Europa vervoerd.

Bij Beukenhorst kiezen we ervoor om onze koffiebonen in jute zakken te laten vervoeren, omdat de koffiebonen zo kunnen ‘ademen’. Daarnaast zijn de hoeveelheden koffie in jute zakken kleiner dan in big bags, waardoor de kwaliteit nauwgezetter gecontroleerd kan worden.

Het productieproces in de koffiebranderij

Nadat de koffiebonen in jute zakken in onze branderij zijn aangekomen, worden deze gebrand volgens de slow roasting methode. Echter, voordat de koffiebonen op grote schaal ingekocht worden, worden deze eerst door onze melangeurs getest. 

5.    Selecteren en proeven van de koffiebonen

Zoals hierboven beschreven wordt, worden eerst monsters van een bepaald type koffieboon getest. In onze proefkamer worden deze monsters gebrand en beoordeeld op smaak, geur, kleur en kwaliteit. Voldoet de boon aan onze standaarden en past deze in de melange, dan wordt deze op grote schaal ingekocht. 

6.    Branden van de koffiebonen

Zodra de koffiebonen in jute zakken in onze branderij zijn binnengekomen, worden deze gebrand voor onze melanges. De melangeurs stellen uit verschillende Arabicasoorten de juiste melange samen die vervolgens in een trommelbrander volgens de slow roasting methode gebrand wordt.

De koffiebonen worden onder de juiste temperatuur langzaam gebrand tot ze de juiste branding, grootte en kleur hebben. Nadat de gebrande koffiebonen een aantal dagen hebben kunnen karamelliseren, worden ze verpakt en kun jij van een verse kop koffie genieten.

Beukenhorst koffiebonen koffiebranderij

Proef zelf het verschil!

Zoals je in deze blog hebt kunnen lezen, is de reis van koffiebes tot gebrande koffieboon een intensieve. De vele schakels in dit proces vergen oog voor kwaliteit, zodat jij het verschil proeft in het kopje koffie dat je dagelijks drinkt. Uiteraard is een goede kop koffie niet enkel afhankelijk van de koffiebonen, maar ook van een kwalitatieve koffiemachine. Probeer het zelf!